कासिन न्यूज,
काठमाडौं ।
मोरक्कोमा शुक्रबार राति गएको एउटा दुर्लभ, शक्तिशाली भूकम्पले सयौंको ज्यान लिएकोमा हताहतको संख्या अझै बढ्ने अनुमान गरिएको छ ।मोरक्कन टेलिभिजनले पछिका दृश्यहरू देखाएको छ, किनकि धेरैजसो परकम्पहरूको डरले बाहिर बसेका थिए।
मोरक्कोको आन्तरिक मन्त्रालयले शनिबार बिहान कम्तिमा ६३२ जनाको ज्यान गएको बताएको छ, जसमा अधिकांश माराकेच र भूकम्पको केन्द्रविन्दु नजिक रहेका पाँच प्रान्तमा छन्। अन्य ३२९ जना घाइते भएका छन् । खोजी कार्य जारी रहेकाले र उद्धारकर्ताहरू दुर्गम क्षेत्रमा पुग्दा र एटलस माउन्टेनका गाउँहरूदेखि ऐतिहासिक शहर माराकेचसम्मका भवनहरूलाई क्षति पु¥याउँदै आएको छ ।
चिन्तित परिवारहरू सडकमा उभिए वा फुटपाथमा झुन्डिए, केहीले बच्चाहरू, कम्बल वा अन्य सामानहरू बोकेका थिए।
आकस्मिक कामदारहरूले भवनहरूको भग्नावशेषमा बाँचेकाहरूलाई खोजे, तिनीहरूको प्रतिबिम्बित पहेंलो भेस्टले रातको परिदृश्यलाई उज्यालो पारेको थियो। भूकम्पले एउटा घरको एउटा खाल्डो च्यात्यो र एउटा कार भत्किएको भवनको टुक्राले पुरिएको थियो ।
एउटा भवनको अवशेषमा छरिएका ढुङ्गाहरूका बीचमा टोकरी, बाल्टिन र लुगाहरू देख्न सकिन्थ्यो ।
मोरक्कन मिडियाले रिपोर्ट गरेको छ कि माराकेचको १२ औं शताब्दीको कौटुबिया मस्जिद, शहरको सबैभन्दा प्रसिद्ध स्थलचिह्न मध्ये एक, क्षतिग्रस्त भएको छ, तर हद तुरुन्तै स्पष्ट भएको छैन। यसको मीनारलाई “माराकेचको छाना“ भनेर चिनिन्छ।
मोरक्कनहरूले युनेस्कोको विश्व सम्पदा साइट माराकेचको पुरानो सहर वरपरका प्रसिद्ध रातो पर्खालका भागहरूमा क्षति देखाएको भिडियोहरू पनि पोस्ट गरे।
भूकम्पको केन्द्रबिन्दु नजिकैको एक सहरका प्रमुखले मोरक्कन समाचार साइट द्दः लाई भने कि नजिकैका शहरहरूमा धेरै घरहरू आंशिक वा पूर्ण रूपमा ध्वस्त भएका छन्, र केही ठाउँमा बिजुली र सडकहरू काटिएका छन्।
तालत एन’याकूब सहरका प्रमुख अब्देरहिम ऐत दाउदले भने कि अधिकारीहरूले एम्बुलेन्सहरू र प्रभावित जनसंख्यालाई सहायताको लागि मार्गहरू अनुमति दिन अल हाउज प्रान्तमा सडकहरू खाली गर्न काम गरिरहेका छन्, तर पहाडी गाउँहरू बिच ठूलो दूरीको मतलब यो सिक्न समय लाग्ने बताए ।
स्थानीय सञ्चारमाध्यमले भूकम्पको केन्द्रबिन्दु वरपरका पहाडी क्षेत्रतर्फ जाने सडकहरू सवारी साधनले जाम भएको र भत्किएका चट्टानले अवरुद्ध भएको र उद्धार कार्यमा ढिलाइ भएको बताएको छ ।
शनिबार विश्वभरबाट समर्थन सन्देशहरू आउन थाले। जर्मन चान्सलर ओलाफ स्कोल्जले ह् मा शोक पोस्ट गरे , पहिले ट्विटर भनेर चिनिने प्लेटफर्म। हाल विश्वका सबैभन्दा ठूला अर्थतन्त्रहरूको समूहको २० शिखर सम्मेलनको आयोजना गर्दै आएका भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले लेखेका छन्, “यो कठिन समयमा मोरक्कोलाई सबै सम्भव सहयोग गर्न भारत तयार छ।“
संयुक्त राष्ट्रका प्रवक्ताले भने कि “संयुक्त राष्ट्र मोरक्कोको सरकारलाई प्रभावित जनसंख्यालाई सहयोग गर्ने प्रयासमा सहयोग गर्न तयार छ।“
राति ११ बजेर ११ मिनेटमा गएको भूकम्प ६.८ रेक्टर स्केलको प्रारम्भिक रहेको अमेरिकी भूगर्भ सर्वेक्षणले जनाएको छ । धेरै सेकेन्ड सम्म चलेको हल्लाको साथ। अमेरिकी एजेन्सीले १९ मिनेटपछि ४.९ म्याग्निच्युडको परकम्प गएको जनाएको छ ।
शुक्रबारको भूकम्पको केन्द्रबिन्दु माराकेचबाट करिब ७० किलोमिटर (४३.५ माइल) दक्षिणमा रहेको अल हाउज प्रान्तको इघिल सहर नजिक थियो।
यूएसजीएसले भूकम्पको केन्द्र पृथ्वीको सतहबाट १८ किलोमिटर (११ माइल) तल रहेको बताएको छ भने मोरक्कोको सिस्मिक एजेन्सीले यसलाई ११ किलोमिटर (७ माइल) तल राखेको छ। यस्ता उथलपुथल भूकम्प झन् खतरनाक हुन्छन् ।
उत्तर अफ्रिकामा भूकम्प अपेक्षाकृत दुर्लभ छन्। नेशनल इन्स्टिच्युट अफ जियोफिजिक्सका भूकम्प अनुगमन तथा चेतावनी विभागका प्रमुख लाहसेन म्हन्नीले २एम टिभीलाई उक्त भूकम्प हिमाली क्षेत्रमा अहिलेसम्मकै सबैभन्दा शक्तिशाली भएको बताए ।
मा, एक छ।ड म्याग्निच्युडको भूकम्प मोरक्कन शहर अगादिर नजिकै प्रहार भयो र हजारौंको मृत्यु भयो।
अगादिर भूकम्पले मोरक्कोमा निर्माण नियमहरूमा परिवर्तनहरू देखायो, तर धेरै भवनहरू, विशेष गरी ग्रामीण घरहरू, त्यस्ता भूकम्पहरू सामना गर्न निर्माण गरिएका छैनन् । २००४ मा, भूमध्यसागरीय तटीय शहर अल होसिमा नजिकै ५.४ म्याग्निच्युडको भूकम्पमा ६ सय भन्दा बढीको मृत्यु भयो।
शुक्रबारको भूकम्प पोर्चुगल र अल्जेरिया जत्तिकै टाढा महसुस गरिएको थियो, पोर्चुगल इन्स्टिच्युट फर सी एण्ड एटमोस्फियर र अल्जेरियाको सिभिल डिफेन्स एजेन्सीका अनुसार, जो आपतकालीन प्रतिक्रियाको निरीक्षण गर्दछ।
(एपी)